Zapłodnienie in vitro (IVF) to procedura wspomaganego rozrodu (Assisted Reproductive Technology - ART) pozwalająca pobrać komórki jajowe z jajników kobiety (proces określany pojęciem punkcji jajników) i zapłodnienie ich poza jej organizmem. Powstałe w ten sposób zarodki są następnie wprowadzane bezpośrednio do jamy macicy (transfer zarodków).
Wskazaniem do leczenia metodą IVF są m.in.:
- niedrożność lub brak jajowodów,
- endometrioza,
- nieprawidłowości lub brak jajeczkowania,
- niepłodność męska (grupa pacjentów z bardzo obniżonymi parametrami nasienia),
- niepłodność idiopatyczna,
- inne.
Podstawowe warunki jakie musi spełnić każda para przystępując do IVF to:
- u kobiety to możliwość wystymulowania pęcherzyków z dojrzałymi komórkami oraz obecność macicy, dającej szansę na donoszenie ciąży,
- u partnera natomiast muszą być zachowane przynajmniej czynności plemnikotwórcze jądra.
Po dokładnych badaniach pary zdecydowanej na poddanie się leczeniu metodą IVF, lekarz stymuluje jajeczkowanie, wywołując dojrzewanie od kilku do kilkunastu pęcherzyków Graafa (w normalnym cyklu dojrzewa tylko jedna komórka jajowa). Po osiągnięciu przez pęcherzyki pełnej dojrzałości następuje ściśle zaprogramowana przez lekarza indukcja owulacji, po czym pobranie z jajników dojrzałych oocytów (lekarz pod kontrolą USG i w warunkach znieczulenia pacjentki pobiera cienką igłą komórki jajowe). Następnie embriolog odszukuje w uzyskanym płynie pęcherzykowym oocyty, odpowiednio je oczyszcza, umieszczając następnie w podłożu hodowlanym w stałych warunkach temperatury i poziomu CO2. Kolejnym procesem jest zapłodnienie komórek jajowych (w zależności od wybranej metody: cIVF lub ICSI).
Jeżeli wszystkie etapy przebiegają prawidłowo i obserwuje się rozwój prawidłowych zarodków lekarz przy użyciu katetera wprowadza zarodki bezpośrednio do jamy macicy (transfer zarodków). Bezpośrednio przed transferem embriolog wraz z lekarzem, na podstawie dokładnej oceny wyhodowanych zarodów oraz biorąc pod uwagę wiek pacjentki i historię choroby, podejmują decyzję, które z nich zostaną podane.
SCHEMAT ROZWOJU ZARODKOWEGO
Prawidłowa komórka jajowa:
OOCYT W FAZIE MII
Prawidłowo zapłodniona komórka jajowa:
OOCYT 2 PN
Prawidłowy rozwój zarodka (doba 1 i doba 2 od dnia zapłodnienia):
ZARODEK 2 - BLASTOMEROWY I ZARODEK 4 - BLASTOMEROWY
Prawidłowy rozwój zarodka (doba 3 i doba 4 od dnia zapłodnienia):
ZARODEK 8 - BLASTOMEROWY I MORULA
Prawidłowy rozwój zarodka (doba 5/6 od dnia zapłodnienia):
BLASTOCYSTA EKSPANDUJĄCA I BLASTOCYSTA WYCHODZĄCA